Σχόλια σε 10 σημεία για τα ΦΜΕ στο Ιστολόγιο του κ. Γ. Χατζητέγα

Αγαπητέ κύριε Χατζητέγα, σας παραθέτω μια όσο μπορώ καλύτερη «διόρθωση, επαύξηση, βελτίωση και συμπλήρωση…» στο θέμα σας όπως ζητήσατε, με τις «ευπρόσδεκτες» ελπίζω, παρατηρήσεις μου, παίζοντας τον ρόλο του «δικηγόρου του διαβόλου.

1. Ό,τι Ιστορικό και Παγκόσμιο, δεν σημαίνει πως είναι χρήσιμο, πως οφείλουμε να το συνεχίσουμε και ότι έχει διαβατήριο για το μέλλον. Υπάρχουν και πολύ άσχημα παραδείγματα.

2. Το «σπάσιμο» των μαθημάτων του Ολοήμερου Σχολείου σε πρωινά και απογευματινά δεν σώζει την κατάσταση. Έτσι είναι σήμερα, αλλά δεν σημαίνει πως έτσι πρέπει να διατηρηθεί και στο μέλλον. Αν το Ολοήμερο Σχολείο γίνει σωστά από το δημόσιο, τότε το φροντιστήριο δεν έχει λόγο ύπαρξης (εφόσον έχει επιφυλάξει για τον εαυτό του μόνο την ενισχυτική διδασκαλία).

3. Δεν μπορεί κανείς να αρνηθεί την προσφορά του φροντιστηρίου στην Παιδεία με την εμβάθυνση στην γνώση, που προσφέρει. Το θέμα είναι αν το φροντιστήριο είναι «ικανή και αναγκαία» συνθήκη ή μάλλον αν είναι το «αναγκαίο κακό» για την επιτυχία του μαθητή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

4. Η περίφημη «Δωρεάν Παιδεία» είναι ένα απατηλό σύνθημα, μόνον όταν δίδεται εκείνος ο ορισμός που υποστηρίζει το συμπέρασμα. Η «δωρεάν παιδεία» ήταν το βασικό σύνθημα των αγώνων της επένδυσης σε αυτήν, του «15%» του κρατικού προϋπολογισμού (βεβαίως από τους φόρους των ελλήνων), που οδηγούσε όμως σε σπουδές χωρίς δίδακτρα, χωρίς χρεώσεις βιβλίων, συγγραμμάτων κλπ, χωρίς ενοίκιο στην Φοιτητική Εστία, με τελείως δωρεάν «κουπόνια συσσιτίου» κλπ.

5. Βεβαίως όσο το Ιδανικό Σχολείο είναι κάτι άπιαστο, το φροντιστήριο θα υπάρχει και με Φωτεινά και Ηχηρά παραδείγματα. Αν το φροντιστήριο όμως είναι θέμα «πεπρωμένου», είναι «αναγκαστικό», υπάρχει γιατί «δεν γίνεται αλλιώς», είναι κάτι που πρέπει να «χωνέψουν» μαθητές και γονείς, τότε δεν υπάρχει γιατί είναι χρήσιμο, αλλά γιατί είναι επιβεβλημένο (όλοι γνωρίζουμε την τύχη κάθε «επιβεβλημένης» κατάστασης).

6. Η Κατάργηση των Εξετάσεων θα «εξαφανίσει» το Φροντιστήριο, όσο αυτό το ίδιο έχει συνδέσει την ύπαρξη του με τις εξετάσεις, δηλαδή όσο περιορίζει την προσφορά του στην κοινωνία, στο να «πιάσει τα θέματα» ή έστω να προετοιμάσει επαρκώς τους μαθητές για να «πιάσουν την βάση» του κάθε μαθήματος (marketing myopia).

7.  Η «οικονομική νομιμότητα» του φροντιστηρίου, δεν έχει σχέση με το περιεχόμενο της δουλειάς που κάνει ή με την χρησιμότητα του στην κοινωνία. Η οικονομική νομιμότητα είναι μια διάσταση που διέπει κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα, στο πλαίσιο λειτουργίας της κοινωνίας. Τα «κίνητρα» όμως για την εφαρμογή του νόμου, δημιουργούν ταυτόχρονα και «κίνητρα» για την παραβίαση του, συνεπώς δεν μπορούν τα κίνητρα να λύσουν το πρόβλημα.

8.  Η κατανομή του συνολικού κόστους της παιδείας γενικώς στην κοινωνία, ανάμεσα στο δημόσιο σχολείο και στο φροντιστήριο, δεν δημιουργεί υποχρεωτικά και τις προϋποθέσεις αναγκαιότητας ύπαρξης και λειτουργίας του φροντιστηρίου, γιατί στην θέση του θα μπορούσαν να υπάρξουν άλλου είδους εκπαιδευτικές διαδικασίες. 

9.  Ούτε η βάπτιση του φροντιστηρίου με διάφορα ονόματα μπορεί να δικαιολογήσει την ύπαρξη του, ιδιαίτερα αν το οικονομικό κόστος που δημιουργεί στην οικογένεια, πλησιάζει ή πολλές φορές ξεπερνάει το κόστος της ιδιωτικής επαγγελματικής εκπαίδευσης (ΙΕΚ, ΚΕΚ, ΚΟΛΛΕΓΙΑ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ ελληνικά ή ξένα, ή απλά καλύπτει τα έξοδα διαμονής σε χώρες που η τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι «τελείως δωρεάν»).

Και φτάνουμε στο σημείο 10 στο οποίο μπορεί να φιλοξενηθεί η δική μου θέση για την αναγκαιότητα του φροντιστηρίου στην κοινωνία, ως μέρους της επιστημονικής, διαπαιδαγωγικής και κοινωνικής εκπαίδευσης των νέων στην δεύτερη βαθμίδα της εκπαίδευσης τους.

Η σύγχρονη εκπαίδευση των νέων γενεών, συνίσταται στην κοινωνική και επιστημονική εκπαίδευση. Κοινωνική για να μάθει να λειτουργεί «δημιουργικά» μέσα σε μια οργανωμένη κοινωνία και επιστημονική για να μπορεί να προσφέρει χρήσιμες  υπηρεσίες προς τα άλλα μέλη της κοινωνίας ως υποχρέωση που θα δημιουργήσει το δικαίωμα της απόλαυσης των υπηρεσιών που ομοίως προσφέρουν τα άλλα μέλη.

Σε έναν αντίστοιχο καταμερισμό, θα ανέθετα την «κοινωνική εκπαίδευση» στο δημόσιο σχολείο και την «επιστημονική εκπαίδευση» στο φροντιστήριο (το αν θα ήταν ιδιωτικό ή δημόσιο το φροντιστήριο, είναι θέμα επιλογής του οικονομικού μοντέλου λειτουργίας της κοινωνίας). 

Θα επεδίωκα δε την κάλυψη του κόστους και των δύο, από τον κρατικό προϋπολογισμό και όχι στο πλαίσιο της δυνατότητας επιλογής ανάλογα με την οικονομική δυνατότητα της οικογένειας που δημιουργεί κοινωνικές διαφορές (το κόστος είναι κάτι που υπάρχει, όπως και να εξετάσει κανείς το θέμα. Ο τρόπος που καλύπτεται, είναι πάντα αντικείμενο προβληματισμού).

Βέβαια, σήμερα η κατανομή που ανέφερα, δεν είναι αυτή που προτείνω. Το δημόσιο σχολείο κάνει «λίγο και από τα δύο», με τον τρόπο που τα κάνει. Συνεπώς, αυτό που δεν κάνει, καταλήγει να είναι σήμερα το αντικείμενο της λειτουργίας του φροντιστηρίου.

Με την δική μου έννοια το αντικείμενο λειτουργίας του φροντιστηρίου πρέπει να προσφέρει την καλύτερη «επιστημονική εκπαίδευση», αλλά ταυτόχρονα να ικανοποιήσει και τις ανάγκες των γονέων, μαθητών και καθηγητών που σήμερα δεν καλύπτονται από την υπάρχουσα κατανομή.

Αυτό σημαίνει, πολύ επιγραμματικά : εκπαίδευση των γονέων στην διαπαιδαγώγηση και στο πώς να υποστηρίζουν τα παιδιά τους στον στόχο της επιτυχίας στις εξετάσεις, εκπαίδευση των μαθητών στην αυτοενθάρρυνση τους και στην διαχείριση της συνειδητότητας τους, εκπαίδευση των καθηγητών για να εισάγουν στην διδασκαλία τους την ενθάρρυνση στην μάθηση, για να βάζουν σωστά τους στόχους με τους μαθητές και για να διοικούν σωστά την πορεία τους προς την επιτυχία.

Το Ελληνικό Φροντιστήριο της Νέας Εποχής, δεν χρειάζεται δεκανίκια και επιχειρήματα για να αποκτήσει μια στερεή βάση στην κοινωνία. Δεν χρειάζεται να είναι «ετεροκαθοριζόμενο» από ξένες συνθήκες και παραδείγματα. Δεν χρειάζεται να διαδηλώνει την ανάγκη της ύπαρξης του. Δεν χρειάζεται να αποδεικνύει τα αυτονόητα, (δεν γίνεται ποτέ διαδήλωση για να διακηρύξουμε πως ο ήλιος βγαίνει από την ανατολή!).

Το Ελληνικό Φροντιστήριο της Νέας Εποχής, με την προσφορά του στην κοινωνία, με την αυταπόδεικτη χρησιμότητα του, με την ευρύτητα των υπηρεσιών του, με το ανοιχτό μυαλό των ιδιοκτητών του και με την συνεχή βελτίωση του «πακέτου των υπηρεσιών» του, μπορεί να αποτελέσει την εκπαιδευτική βάση των νέων γενιών, την αναγνωρισμένη πηγή γνώσεων και δεξιοτήτων, τον οργανισμό που προσφέρει στην κοινωνία, όχι μόνο επιστημονικά μυαλά, αλλά και αισιόδοξους ανθρώπους με αυτοπεποίθηση, ολοκληρωμένες προσωπικότητες, τα στηρίγματα της μελλοντικής κοινωνίας.

Αλλά παράλληλα, μπορεί να γίνει ο «οικογενειακός σύμβουλος σε εκπαιδευτικά ζητήματα» σε γονείς και μαθητές ακόμη και μετά τις εξετάσεις, μπορεί να ακολουθεί την πορεία των αποφοίτων του και να τους βοηθάει στην επαγγελματική τους καριέρα, να δημιουργεί καλές ανθρώπινες σχέσεις και να τις διατηρεί.

Επίσης, μπορεί αντί να «χρησιμοποιεί» τους καθηγητές, να τους αναγορεύσει σε κύριους συντελεστές της ομάδας «μαθητές – γονείς – φροντιστήριο», να επενδύει στην συνεχή εκπαίδευση τους και να δημιουργεί «καλές σχέσεις» μαζί τους (οικονομικές και συνεργατικές). Έτσι μόνο θα είναι όσο απαιτείται ενθουσιασμένοι και ενθαρρυμένοι, και σε θέση να «παραδώσουν τις εκπαιδευτικές υπηρεσίες» και να μετατρέψουν τους μαθητές, από απλούς δέκτες της διδασκαλίας, σε διαφημιστές και υποστηριχτές του φροντιστηρίου.

Το Ελληνικό Φροντιστήριο της Νέας Εποχής, θα πρέπει να έχει και να αυξάνει συνεχώς τις «προστιθέμενες αξίες» του προς τους μαθητές, γονείς και καθηγητές, ώστε να φτάσει σε σημείο να ισχυρίζεται πως: «εκτός των άλλων, προετοιμάζει και μαθητές για τις εξετάσεις»!

Παναγιώτης Γ. Ρεγκούκος

LEADER 100 ΦΜΕ